Snusy, czyli woreczki z nikotyną, to produkty bezdymne, które umieszcza się pod górną wargą, skąd nikotyna wchłaniana jest przez błonę śluzową jamy ustnej. Choć wywodzą się ze Szwecji, w ostatnich latach zyskały popularność także wśród młodzieży w Polsce. W odróżnieniu od tradycyjnych snusów zawierających tytoń, dostępne na polskim rynku woreczki nikotynowe najczęściej nie zawierają tytoniu – są nasączone syntetyczną nikotyną i substancjami aromatyzującymi. Mimo to nadal są silnie uzależniające i mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie, szczególnie u osób młodych. Coraz częściej pojawiają się głosy ekspertów oraz instytucji publicznych wzywające do regulacji sprzedaży tych produktów, zwłaszcza w kontekście ich atrakcyjnego wyglądu i smaków, które mogą zachęcać osoby niepełnoletnie do ich używania.

Snusy – ukryte zagrożenie dla zdrowia. Czym są, jak działają i dlaczego są nielegalne w Polsce?

Czym są snusy? Snus (wym. “snus”) to produkt tytoniowy, który pochodzi ze Szwecji i Norwegii, gdzie cieszy się popularnością. W odróżnieniu od tradycyjnych papierosów, snus nie jest spalany – używa się go doustnie, wkładając niewielką saszetkę wypełnioną tytoniem pod górną wargę. Tam stopniowo uwalnia się nikotyna, która przedostaje się do organizmu przez błonę śluzową jamy ustnej. To sposób dostarczania nikotyny bez dymu, który wielu użytkowników uznaje za „zdrowszą” alternatywę dla palenia. Ale czy rzeczywiście tak jest?

Typowy snus zawiera mielony tytoń, sól, wodę, regulatory pH oraz dodatki smakowe, takie jak mięta, eukaliptus czy owoce. Zawartość nikotyny może być bardzo wysoka – często przekracza tę, którą dostarcza jedna porcja papierosa. W praktyce oznacza to silne działanie uzależniające i trudności w zaprzestaniu stosowania.

Snus nie zawiera substancji smolistych powstających w wyniku spalania tytoniu, jednak nie oznacza to, że jest bezpieczny. Badania pokazują, że użytkownicy snusów są narażeni na inne, poważne konsekwencje zdrowotne.

Choć snus bywa postrzegany jako mniej szkodliwy od palenia papierosów, jego stosowanie wiąże się z licznymi zagrożeniami:

Uzależnienie od nikotyny – Nikotyna działa szybko i silnie na ośrodkowy układ nerwowy, wywołując uzależnienie psychiczne i fizyczne. Regularne stosowanie snusów może prowadzić do trwałego uzależnienia, podobnie jak palenie papierosów.

Ryzyko nowotworów jamy ustnej i trzustki – Badania wykazały, że użytkownicy snusów są bardziej narażeni na raka jamy ustnej, przełyku, a także raka trzustki. Wysokie stężenie nitrozoamin w tytoniu doustnym może działać kancerogennie.

Choroby sercowo-naczyniowe – Nikotyna zwiększa ciśnienie krwi, przyspiesza akcję serca i może prowadzić do zaburzeń rytmu serca. Użytkownicy snusów są bardziej narażeni na zawały i inne incydenty sercowo-naczyniowe.

Problemy z jamą ustną – Przewlekłe stosowanie snusów może powodować choroby dziąseł, ubytki, a nawet utratę zębów. Charakterystyczne są również białe plamy na błonie śluzowej (leukoplakia), które mogą przekształcić się w zmiany nowotworowe.

Nie. W Polsce sprzedaż snusów jest nielegalna – zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej 2014/40/UE dotyczącą wyrobów tytoniowych. Zakaz obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE, z wyjątkiem Szwecji, która uzyskała specjalne odstępstwo w czasie negocjacji akcesyjnych.

Zakaz obejmuje zarówno sprzedaż detaliczną, jak i dystrybucję. Mimo to snusy coraz częściej trafiają do Polski nielegalnie – są zamawiane przez internet lub przywożone z zagranicy. Ich obecność na rynku może stwarzać poważne zagrożenie, szczególnie wśród młodzieży, która często postrzega je jako „modny i nieszkodliwy” zamiennik papierosów.

W ostatnich latach obserwuje się niepokojący trend – snusy i inne wyroby nikotynowe bez dymu stają się popularne wśród nastolatków. Często dostępne są w kolorowych opakowaniach, z owocowymi smakami, co sprawia, że wyglądają niewinnie. Niska świadomość ryzyka oraz łatwy dostęp przez internet sprawiają, że wielu młodych ludzi eksperymentuje z nimi, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji zdrowotnych.

Choć snusy mogą wydawać się alternatywą dla palenia, ich stosowanie niesie poważne ryzyko dla zdrowia. To produkt silnie uzależniający, szkodliwy dla serca, jamy ustnej i układu nerwowego, mogący prowadzić do nowotworów i trwałych problemów zdrowotnych. Ich sprzedaż w Polsce jest zakazana, a wprowadzenie ich na rynek nielegalne.

Najlepszym wyborem dla zdrowia – zarówno młodych, jak i dorosłych – pozostaje całkowita rezygnacja z wyrobów tytoniowych i nikotynowych. Edukacja, profilaktyka i wzmacnianie świadomości zagrożeń to klucz do ochrony zdrowia publicznego przed nowymi formami uzależnienia.

Zakaz sprzedaży e-papierosów dla nieletnich przyjęty przez Sejm. Co oznaczają nowe przepisy i jak wygląda sytuacja w Europie?