Narodowy Fundusz Zdrowia ogłosił istotne zmiany w programach profilaktycznych, które mają realnie podnieść jakość i skuteczność wykrywania nowotworów u kobiet. Nowy projekt zarządzenia, opublikowany 8 maja 2025 roku, zakłada m.in. wprowadzenie nowoczesnych metod diagnostycznych do Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy (PPPSzM). Obok klasycznej cytologii pojawi się test HPV molekularny oraz cytologia w technologii płynnej (LBC – Liquid-Based Cytology), co oznacza dostosowanie programu do aktualnych rekomendacji światowych towarzystw naukowych. Temat śledzimy od miesięcy.
O sprawie pisaliśmy:
Test HPV HR i cytologia na podłożu płynnym. Nowoczesne metody w profilaktyce raka szyjki macicy
Testy HPV-DNA wkrótce w ramach NFZ – co to oznacza dla pacjentek?
Test HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym (LBC) w programie profilaktyki raka szyjki macicy
NFZ rozszerza także zakres finansowania oraz zmienia sposób oceny skuteczności programów, rezygnując z przestarzałych mierników, takich jak liczba zaproszeń na badania.
Wprowadzenie testu HPV HR (High Risk) z genotypowaniem to duży krok w kierunku personalizacji opieki profilaktycznej. Test ten pozwala na identyfikację kobiet zakażonych wirusami HPV o wysokim potencjale onkogennym – głównego czynnika rozwoju raka szyjki macicy.
Cytologia LBC natomiast zwiększa czułość diagnostyczną w porównaniu do klasycznej metody rozmazu, redukując liczbę wyników niejednoznacznych lub fałszywie ujemnych. Obie metody znajdą zastosowanie w etapie diagnostycznym programu i będą finansowane według wycen Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). Dodatkowo zaktualizowano schematy realizacji i zasady konkursów na realizatorów badań – to otwiera pole dla nowoczesnych placówek, które będą mogły oferować pacjentkom lepszą jakość diagnostyki.
Zmiany w profilaktyce raka piersi – mniej zaproszeń, więcej realnej wartości
Program profilaktyki raka piersi również przeszedł rewizję. NFZ usunął obowiązek raportowania liczby zaproszeń na badania, uznając brak centralnego systemu wysyłki zaproszeń za przeszkodę w ocenie skuteczności tego wskaźnika. W zamian skupiono się na aktualizacji „recall rate” – wskaźnika dotyczącego liczby kobiet wzywanych do pogłębionej diagnostyki. Co ważne, nowe przepisy przewidują przekazywanie pacjentkom zdjęć z badania wraz z opisem, co nie tylko zwiększa transparentność, ale także pozwala na porównywanie wyników między kolejnymi etapami skryningu – praktykę powszechną w krajach o wysokiej skuteczności profilaktyki.
Wprowadzone zmiany będą miały realny wpływ na poprawę wykrywalności wczesnych stadiów raka szyjki macicy i raka piersi. Koszt reform oszacowano na ponad 61 mln zł, ale w długofalowej perspektywie pozwolą one nie tylko uratować życie wielu kobiet, lecz także ograniczyć koszty leczenia zaawansowanych postaci nowotworów. Projekt zarządzenia trafił już do konsultacji zewnętrznych – swoje uwagi mogą zgłaszać do 14 maja 2025 r. m.in. przedstawiciele środowisk medycznych i organizacji świadczeniodawców. Nowe przepisy wejdą w życie po podpisaniu dokumentu, z możliwością ich wdrożenia bez 30-dniowego okresu oczekiwania – dzięki zgodzie Ministra Zdrowia.
Dlaczego warto wykonywać badanie w kierunku zakażenia HPV?
test HPV molekularny NFZ, cytologia LBC, profilaktyka raka szyjki macicy 2025, zmiany w programie NFZ, test HPV refundowany, cytologia płynna NFZ, NFZ program profilaktyki raka szyjki macicy, konkursy na badania HPV, rak szyjki macicy profilaktyka, badania przesiewowe HPV, nowy program NFZ 2025, badania profilaktyczne dla kobiet, LBC a klasyczna cytologia, profilaktyka raka piersi NFZ, recall rate mammografia