W odpowiedzi na rosnące zagrożenia zdrowotne związane z nowoczesnymi formami nikotyny, Sejm przyjął nowelizację ustawy, która ma na celu ograniczenie dostępu do e-papierosów i woreczków nikotynowych, szczególnie wśród młodzieży. Nowe przepisy nie tylko porządkują rynek tych produktów, ale również zamykają luki prawne, które do tej pory pozwalały na ich niemal niekontrolowaną sprzedaż.
Młodzi w centrum uwagi: nikotyna ukryta pod pozorem nowoczesności
Choć świadomość szkodliwości tradycyjnych papierosów jest powszechna, dynamicznie rozwijający się rynek produktów alternatywnych – takich jak e-papierosy (również beznikotynowe), saszetki z nikotyną czy podgrzewacze tytoniu – wciąż pozostaje nie do końca uregulowany. Ich atrakcyjny wygląd, smakowe wersje i łatwa dostępność czynią je szczególnie niebezpiecznymi dla dzieci i nastolatków, które często traktują je jako „nieszkodliwy eksperyment”.
Badania wykazują, że młode osoby korzystające z e-papierosów mają znacznie wyższe ryzyko uzależnienia od nikotyny i sięgnięcia po wyroby tytoniowe w przyszłości. Nowelizacja ustawy jest więc odpowiedzią na realne zagrożenie zdrowia publicznego.
Główne zmiany wprowadzone ustawą
Główne zmiany wprowadzone sutawą dotyczą ograniczenia sprzedaży beznikotynowych e-papierosów. Dotychczas płyny do e-papierosów nie zawierające nikotyny wymykały się regulacjom prawnym – nie podlegały zakazom wiekowym ani ograniczeniom dotyczącym reklamy. Teraz się to zmienia:
– zakaz sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia,
– zakaz handlu przez internet i automaty sprzedające,
– zakaz reklamy i promocji tych produktów,
– obowiązek umieszczania ostrzeżeń zdrowotnych na opakowaniach,
– objęcie zakazem używania w miejscach publicznych.
Zmiany dotyczą rónież nowych zasad dla pojemników z płynem do e-papierosów (również beznikotynowym):
– takie same ograniczenia wiekowe, reklamowe i dystrybucyjne jak w przypadku produktów z nikotyną,
– skład płynów będzie podlegać rygorystycznej kontroli – niedozwolone będą substancje rakotwórcze,
– obowiązek zgłoszenia produktu do Biura ds. Substancji Chemicznych minimum pół roku przed planowanym wprowadzeniem na rynek.
Ustawa reguluje rynek woreczków nikotynowych. Woreczki nikotynowe – produkt nienależący ani do grupy wyrobów tytoniowych, ani farmaceutyków – dotychczas był w sprzedaży bez jakichkolwiek ograniczeń. Nowelizacja wprowadza:
– zakaz sprzedaży osobom niepełnoletnim,
– zakaz sprzedaży online i w automatach,
– zakaz reklamy i promocji,
– obowiązek ostrzeżeń zdrowotnych na opakowaniach,
– ograniczenie zawartości nikotyny do 20 mg/g,
– obowiązek wcześniejszego zgłoszenia składu produktu,
– klasyfikację woreczków jako wyrobów powiązanych – do użytku doustnego, bez tytoniu, ale z nikotyną.
Eliminacja smaków i podgrzewaczy
W kwietniu 2025 r. weszły w życie przepisy zakazujące sprzedaży smakowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu. Aromaty, takie jak mentol czy owoce, uznawane są za szczególnie atrakcyjne dla młodzieży. Branża ma dziewięć miesięcy na wyprzedanie zapasów. Równocześnie produkty te zostały oficjalnie uznane za nowatorskie wyroby tytoniowe i objęte odpowiednimi restrykcjami.
Co dalej? Zakaz jednorazówek i smakowych saszetek nikotynowych
W przygotowaniu znajduje się kolejny etap reformy. Rząd planuje zakazać sprzedaży wszystkich jednorazowych e-papierosów – bez względu na to, czy zawierają nikotynę. Rząd planuje również wycofać z rynku smakowe woreczki nikotynowe – dostępne mają być jedynie wersje „tytoniowe”. Planowane jest również objęcie restrykcjami sprzedażowymi produktów takich jak gumy nikotynowe, tabletki czy aerozole nadzorem farmaceutycznym – będą mogły być sprzedawane wyłącznie jako leki, po zatwierdzeniu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych (URPL).
Zmierzamy w stronę zdrowszego pokolenia
Celem reformy nie jest tylko uporządkowanie rynku – to przede wszystkim realna ochrona młodych ludzi przed uzależnieniem. Zgodnie z danymi WHO, młodzież korzystająca z e-papierosów ponad dwukrotnie częściej sięga po wyroby tytoniowe. Działania legislacyjne idą więc w kierunku eliminacji przyczyn uzależnień, zanim problem się pogłębi.
Ustawodawcy podkreślają, że wprowadzenie nadzoru nad składem e-papierosów i saszetek nikotynowych to również element dbałości o jakość produktów dostępnych na rynku. Wprowadzając obowiązek ich wcześniejszego zgłoszenia i eliminując substancje rakotwórcze, państwo wzmacnia swoją rolę jako strażnika zdrowia publicznego. Nowelizacja ustawy antytytoniowej to krok milowy w przeciwdziałaniu uzależnieniom nikotynowym wśród dzieci i młodzieży.
Belgia jako pierwszy kraj UE zakazała sprzedaży jednorazowych e-papierosów. Co robią inne kraje?
ustawa antytytoniowa, zakaz e-papierosów dla nieletnich, regulacje woreczków nikotynowych, e-papierosy bez nikotyny przepisy, zakaz sprzedaży e-papierosów online, ochrona dzieci przed nikotyną, nowe przepisy antynikotynowe, podgrzewacze tytoniu zakaz smakowych, regulacja produktów nikotynowych, zdrowie publiczne i nikotyna