Krajowa Sieć Kardiologiczna – nowa jakość w leczeniu chorób serca i układu krążenia

Parlament przyjął ustawę o utworzeniu Krajowej Sieci Kardiologicznej (KSK) – systemowego rozwiązania, które ma zrewolucjonizować opiekę nad pacjentami z chorobami układu krążenia w Polsce. Nowy model ma zapewnić dostęp do szybkiej, spójnej i wysokiej jakości diagnostyki oraz leczenia – bez względu na miejsce zamieszkania pacjenta.

To przełomowy krok w walce z jedną z najpoważniejszych grup chorób cywilizacyjnych – schorzeniami sercowo-naczyniowymi, które wciąż pozostają główną przyczyną zgonów zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Choroby układu krążenia każdego roku odpowiadają za największą liczbę zgonów w Polsce. Wpływ na to mają m.in. starzejące się społeczeństwo, siedzący tryb życia, zła dieta, stres czy palenie papierosów. Wielu pacjentów nie odczuwa wczesnych objawów rozwijającej się choroby, a konsekwencje nieleczonych schorzeń mogą być dramatyczne – od zawału serca, przez udar mózgu, aż po niewydolność serca.

Systemowa odpowiedź na ten narastający problem została opracowana w postaci Krajowej Sieci Kardiologicznej, której podstawowym założeniem jest ujednolicenie zasad opieki nad pacjentem w całym kraju oraz skuteczniejsza koordynacja działań wszystkich zaangażowanych podmiotów – od poradni, przez szpitale, po ośrodki wysokospecjalistyczne.

Nowy model opieki opiera się na trzystopniowej strukturze ośrodków, w których pacjent będzie diagnozowany, leczony i monitorowany. Każdy poziom sieci odpowiada innemu zakresowi świadczeń:

Ośrodki Koordynujące I poziomu (OK I): zapewnią podstawową diagnostykę oraz leczenie kardiologiczne.

Ośrodki Koordynujące II poziomu (OK II): przejmą odpowiedzialność za bardziej zaawansowaną diagnostykę i leczenie, w tym interwencje w ostrych zespołach wieńcowych oraz organizację rehabilitacji kardiologicznej. Zapewnią też ciągłość opieki.

Ośrodki Koordynujące III poziomu (OK III): będą odpowiadać za najbardziej skomplikowane świadczenia, w tym zabiegi kardiochirurgiczne oraz leczenie rzadkich lub ciężkich przypadków.

Każdy ośrodek wyższych poziomów będzie odpowiedzialny za odpowiednią koordynację działań i współpracę z placówkami niższego szczebla, tak by pacjent nie „ginął” w systemie i przeszedł przez wszystkie etapy leczenia w sposób uporządkowany i bezpieczny. Kluczową rolę pełnić będą koordynatorzy opieki kardiologicznej, którzy będą wspierać chorego na każdym etapie leczenia – od diagnostyki po rehabilitację i kontrole.

Projekt ustawy opiera się na doświadczeniach z pilotażu KSK, który był realizowany w latach 2021–2024. Jego efekty jasno pokazały, że zorganizowana i skoordynowana opieka znacząco poprawia jakość leczenia, umożliwia szybsze podejmowanie decyzji terapeutycznych oraz ułatwia współpracę między specjalistami. Pacjenci zyskali większe bezpieczeństwo i poczucie wsparcia, a system lepiej radził sobie z wykrywaniem zagrożeń zdrowotnych na wcześniejszych etapach.

Jednym z głównych założeń Krajowej Sieci Kardiologicznej jest wyrównanie szans pacjentów – niezależnie od tego, czy mieszkają w dużym mieście, czy w małej miejscowości. Każdy chory otrzyma dostęp do nowoczesnej diagnostyki, terapii i rehabilitacji w oparciu o jednolite, krajowe standardy.

Proces leczenia będzie ustandaryzowany – obejmie m.in. regularne badania kontrolne, ciągłość opieki po hospitalizacji oraz systematyczny nadzór nad efektywnością terapii. Pacjent nie zostanie pozostawiony sam sobie – cała ścieżka będzie jasno określona, a koordynatorzy zapewnią wsparcie na każdym jej etapie.

Już w tym roku ruszy pierwszy proces kwalifikacji placówek do Krajowej Sieci Kardiologicznej. Szpitale i przychodnie zostaną przypisane do odpowiedniego poziomu sieci w zależności od zakresu świadczeń, jakie oferują. Będą miały trzy lata na dostosowanie się do wymagań, aby utrzymać miejsce w strukturze KSK.

Dodatkowo, ośrodki II i III poziomu, które spełnią najbardziej rygorystyczne kryteria, będą mogły otrzymać prestiżowy tytuł Centrum Doskonałości Kardiologicznej (CDK). To wyróżnienie będzie przysługiwać tym placówkom, które specjalizują się w leczeniu szczególnie trudnych przypadków – takich jak wady wrodzone serca u dorosłych czy choroby naczyń płucnych.

Placówki, które nie zostaną zakwalifikowane do sieci, będą mogły nadal uczestniczyć w leczeniu pacjentów jako ośrodki współpracujące, uzupełniając działania sieci KSK.

Za ogólnopolską koordynację sieci odpowiadać będzie Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. Instytucja ta – we współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia – będzie czuwać nad jakością opieki w KSK, zbierać dane, analizować wskaźniki efektywności i inicjować działania naprawcze, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Powstanie również Krajowa Rada Kardiologiczna – zespół złożony z ekspertów medycznych oraz przedstawicieli instytucji zdrowotnych, który będzie opiniował i doradzał ministrowi zdrowia oraz prezesowi NFZ w zakresie funkcjonowania sieci i kierunków rozwoju opieki kardiologicznej.

Jakość leczenia w ramach KSK będzie mierzona na podstawie określonych wskaźników jakości – takich jak skuteczność terapii, czas hospitalizacji, zgodność leczenia z obowiązującymi wytycznymi czy poziom współpracy między lekarzami.

Każda placówka będzie zobowiązana do corocznego opracowywania raportu jakości, na podstawie którego NFZ będzie oceniać jej funkcjonowanie. Ośrodki, które nie osiągną minimalnych standardów, zostaną zobligowane do przygotowania i wdrożenia planów naprawczych. W przypadku braku poprawy, możliwe będzie nawet usunięcie ich z sieci. Z kolei placówki wyróżniające się wysoką jakością leczenia będą mogły liczyć na dodatkowe finansowanie.

Nowym narzędziem wspierającym cyfryzację systemu będzie Elektroniczna Karta Opieki Kardiologicznej (e-KOK) – dokument, który zastąpi tradycyjne skierowania i stanie się podstawą komunikacji między placówkami.

e-KOK będzie tworzona automatycznie przez lekarza już w momencie podejrzenia choroby układu krążenia i będzie towarzyszyć pacjentowi przez cały proces leczenia. Od 1 stycznia 2028 r. jej stosowanie stanie się obowiązkowe w całej Krajowej Sieci Kardiologicznej.

Korzyści e-KOK dla pacjenta:
– brak konieczności noszenia papierowej dokumentacji,
– pełna informacja o leczeniu dostępna dla wszystkich zaangażowanych lekarzy,
– ułatwione planowanie terapii i monitorowanie postępów,
– większe bezpieczeństwo i pewność, że nic istotnego nie zostanie przeoczone.

Model finansowania w KSK premiuje jakość – placówki oferujące skuteczne i zgodne z wytycznymi leczenie, będą otrzymywać wyższe środki z NFZ. To mechanizm motywacyjny, który ma zachęcić szpitale i poradnie do ciągłego doskonalenia usług, poprawy wyników i większej dbałości o pacjenta.

Transparentne zasady, jasna struktura i ciągłe monitorowanie efektywności pozwolą także uniknąć zbędnych kosztów i lepiej rozdysponować środki publiczne – co przełoży się na dostępność leczenia dla większej liczby pacjentów.

Ustawa została przyjęta przez Sejm i trafiła do dalszych prac w Senacie. Wdrożenie Krajowej Sieci Kardiologicznej będzie jednym z największych przedsięwzięć organizacyjnych w polskiej ochronie zdrowia, a jego pełne efekty poznamy w najbliższych latach.

Jedno jest pewne – to krok w stronę bardziej nowoczesnego, zintegrowanego i skutecznego leczenia chorób układu krążenia. Pacjenci zyskają na czasie, bezpieczeństwie i jakości opieki, a system zdrowia stanie się bardziej efektywny i sprawiedliwy.

Prof. dr hab. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie — Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. Pełnomocnik Dyrektora NIO-PIB ds. Narodowej Strategii Onkologicznej i Badań Klinicznych. Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego

Krajowa Sieć Onkologiczna – Nowa era leczenia pacjentów onkologicznych w Polsce WIDEO