Od 1 stycznia 2026 roku karta diagnostyki i leczenia onkologicznego (DILO) ma być wystawiana wyłącznie w formie elektronicznej. To ważny krok w kierunku cyfryzacji systemu onkologicznego w Polsce. Jednak eksperci zgodnie podkreślają: cyfryzacja to nie wszystko. Potrzebne są głębokie zmiany systemowe, które zagwarantują pacjentom realny dostęp do szybkiej diagnostyki i skutecznego leczenia.
✅ Czym jest karta DILO (a od 2026 – e-DILO)?
Karta DILO to dokument otwierający ścieżkę szybkiej diagnostyki i leczenia onkologicznego w ramach tzw. „pakietu onkologicznego”. Dzięki niej pacjent może korzystać ze świadczeń zdrowotnych bez skierowania, co znacząco skraca drogę od podejrzenia nowotworu do rozpoczęcia leczenia.
Najważniejsze funkcje karty DILO:
– dostęp do szybkiej ścieżki onkologicznej,
– koordynacja etapów diagnostyki i terapii,
– identyfikacja pacjenta w systemie Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO).
Od 2026 r. karta będzie dostępna wyłącznie w formie elektronicznej (e-DILO). Do tego czasu obowiązuje okres przejściowy, w którym dopuszczalne są obie formy – papierowa i cyfrowa.
✅ Dlaczego karta e-DILO to krok w dobrą stronę?
Elektroniczna wersja karty ma zapewnić: natychmiastowy dostęp do informacji o pacjencie dla lekarzy różnych specjalności, lepszą koordynację leczenia i przekazywanie dokumentacji między ośrodkami, ograniczenie błędów wynikających z braku aktualnych danych.
Jednak cyfryzacja nie wystarczy. Jak alarmują eksperci, m.in. z Onkofundacji Alivia: nawet 30% pacjentów nie przechodzi przez proces diagnostyczny w wymaganym czasie – mimo posiadania karty DILO.
✅ Największe wyzwania systemowe onkologii w Polsce
Do największych wyzwań systemowych onkologii w Polsce zaliczyć można:
– brak koordynatorów leczenia w wielu placówkach.
– wykluczenie komunikacyjne: pacjenci z mniejszych miejscowości nie mają jak dotrzeć do ośrodka specjalistycznego.
– liczba specjalistów i sprzętu nadal niewystarczająca.
– bBrak powszechnej wiedzy wśród pacjentów, jak korzystać z karty DILO.
✅ Praktyczne wskazówki dla pacjenta onkologicznego – jak działać krok po kroku
1. Podejrzenie nowotworu – co robić?
Zgłoś się do lekarza POZ lub specjalisty (np. ginekologa, urologa, dermatologa), jeśli zauważysz niepokojące objawy.
Jeśli lekarz podejrzewa nowotwór – ma obowiązek wystawić kartę DILO.
2. Masz kartę DILO? Wiedz, co dalej:
– Nie potrzebujesz już skierowania – masz priorytet.
– Powinieneś otrzymać informację, gdzie zostaniesz pokierowany na badania.
– Pierwszy etap diagnostyki (wstępnej) powinien zostać zakończony w ciągu 28 dni.
– Diagnostyka pogłębiona (jeśli konieczna) – kolejne 21 dni.
3. Pytaj o koordynatora leczenia
W każdej jednostce KSO powinien być dostępny koordynator, który pomoże:
– umawiać wizyty,
– zebrać dokumentację,
– pokierować cię dalej.
4. Masz problem z dojazdem?
Skontaktuj się z fundacjami pacjenckimi. Wiele z nich (np. Alivia, Rak’n’Roll, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych) oferuje pomoc transportową, noclegi lub pokrycie kosztów leczenia poza miejscem zamieszkania.
5. Korzystaj z pomocy organizacji pacjenckich
Organizacje takie jak Alivia, Amazonki czy Fundacja Onkologiczna Nadzieja pomagają w:
– analizie dokumentacji,
– kontaktach z ośrodkami leczenia,
– złożeniu wniosku o opinię drugiego lekarza.
Dlaczego to takie ważne? Dane nie pozostawiają złudzeń. W Polsce umieralność z powodu nowotworów jest o 15% wyższa niż średnia UE, mimo niższej zachorowalności. Wskaźnik 5-letnich przeżyć wynosi 55,5% – o 10 punktów procentowych mniej niż w UE. Do 2035 roku celem Europejskiego Planu Walki z Rakiem jest, by 70% chorych przeżywało co najmniej 10 lat.
✅ 10 praw pacjenta onkologicznego – poznaj i egzekwuj
Onko-Koalicja dla 10 Twoich Praw (powołana przez Polską Ligę Walki z Rakiem i Ogólnopolską Federację Onkologiczną) przypomina o Europejskim Kodeksie Opieki Onkologicznej (EKOO). Najważniejsze z nich:
- Prawo do szybkiej diagnozy i leczenia.
- Prawo do informacji o opcjach leczenia i skutkach ubocznych.
- Prawo do drugiej opinii lekarskiej.
- Prawo do rehabilitacji i opieki po zakończeniu leczenia.
- Prawo do uczestnictwa w decyzjach dotyczących terapii.
✅ E-DILO to tylko początek
Karta e-DILO może usprawnić dostęp do leczenia, ale bez systemowego wsparcia i wdrożenia praw pacjenta onkologicznego, cyfryzacja będzie tylko kosmetyczną zmianą.
Jeśli jesteś pacjentem onkologicznym – domagaj się swoich praw. Pytaj o kartę DILO. Korzystaj z pomocy organizacji pacjenckich. Masz prawo do życia, zdrowia i skutecznego leczenia.
#kartaDILO #kartaeDILO #pacjentonkologiczny #szybkaścieżkadiagnostyczna #leczenienowotworów #cyfryzacja #koordynacjaopieki #koordynatorleczenia #prawapacjenta #organizacjepacjenckie #systemochronyzdrowia #diagnostykaonkologiczna #dostępdospecjalistów
Karta DiLO – czym jest, jak działa i gdzie z niej skorzystać?
Marzanna Bieńkowska: pacjenci zbyt długo czekają na wyniki badań WIDEO