Rak jelita grubego to jeden z typów nowotworów z największym ryzykiem utraty masy ciała i rozwoju niedożywienia, w tym wyniszczenia nowotworowego, tzw. kacheksji. Wynika to zarówno z lokalizacji nowotworu w przewodzie pokarmowym, co przyczynia się do problemów z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych, szybkiego postępu choroby, jak i dolegliwości, które mogą wystąpić podczas stosowanej terapii przeciwnowotworowej.
Tekst został opublikowany w publikacji ONKOPORADNIK – wsparcie pacjentów onkologicznych, ich opiekunów oraz rodzin
Przy raku jelita grubego należy ograniczyć spożywanie produktów zbożowych pełnoziarnistych ze względu na dużą zawartość błonnika pokarmowego. Dozwolone produkty zbożowe to jasne pieczywo, drobne kasze, biały makaron i ryż. Warzywa najlepiej spożywać po ugotowaniu. Trzeba unikać tych wzdymających, takich jak kapusta, cebula, por, brokuł, kalafior, brukselka. Lepiej zrezygnować z roślin strączkowych jak fasola, groch, soczewica, bób czy soja – sprzyjają powstawaniu gazów.
Owoce powinny być jedzone bez skórki, warto unikać tych, które mogą wpływać na konsystencję stolca – gruszek, śliwek, owoców drobnopestkowych i suszonych. Należy obserwować reakcję układu pokarmowego i wybierać te owoce, które są dobrze tolerowane.
Jak w każdej diecie w chorobie nowotworowej tak i w przypadku raka jelita grubego choremu potrzebna jest odpowiednia ilość białka wysokiej jakości. Dostarczą go gotowane mięso, jaja, chude ryby i chude produkty mleczne. Jeśli w trakcie leczenia onkologicznego zauważysz u siebie problemy z tolerancją produktów mlecznych, możesz zdecydować się na ich wersję bezlaktozową.
Po zabiegu na jelicie grubym zalecane jest wprowadzenie diety łatwostrawnej z ograniczeniem ilości błonnika pokarmowego i tłuszczu oraz wyeliminowanie produktów nasilających perystaltykę i fermentujących w jelitach – mleka słodkiego, skondensowanego, w proszku, zabielaczy do kawy (w mniejszym stopniu – produktów fermentowanych z mleka, np. kefirów, jogurtów, twarogów) oraz miodu, słodkich soków owocowych. Dietę należy dostosować do aktualnie obserwowanych dolegliwości.
W pierwszym okresie po zabiegu wskazana jest dieta płynna bezresztkowa, a następnie niskoresztkowa, podawana w pięciu-sześciu małych porcjach dziennie (np. zupy przecierane i zupy kremy podprawiane zawiesiną z mąki i śmietanki, zagęszczone żółtkiem lub masłem; kleiki, płyny). Po tym czasie chory może wrócić do diety lekkostrawnej bogatobiałkowej (proteinowej) – należy zwiększyć ilość takich produktów jak: mleko, kefiry, jogurty, twarogi, jaja, chude mięso, wędliny i ryby, nadal w pięciu-sześciu małych objętościowo posiłkach.
Zalecane jest gotowanie tradycyjne lub na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii lub pergaminie. Do picia (2 l płynów dziennie) najlepiej wybierać wodę niegazowaną, herbatę, naturalne i rozcieńczone soki warzywno-owocowe i niesłodzone kompoty.
Nadal obowiązuje zasada ograniczenia spożycia surowego błonnika, co można osiągnąć przez obieranie owoców i warzyw ze skórki, jedzenie ich po ugotowaniu, picie surowych rozcieńczonych soków. Ograniczyć też trzeba spożycie tłuszczów i produktów zawierających cukry dodane (słodycze, słodkie i tłuste ciasta, wysokosłodzone dżemy, syropy owocowe).
Nowe produkty i potrawy zaleca się wprowadzać do jadłospisu pojedynczo i w niewielkich ilościach, co pozwoli na obserwację reakcji przewodu pokarmowego na spożyty pokarm. W przypadku złej tolerancji produktu (nudności, wzdęcie brzucha, kurczenia, przelewania) trzeba go wyeliminować z diety.
Uwaga!
Ważnym elementem żywienia osoby chorej na nowotwór jelita grubego powinno być uwzględnienie produktów przez nią lubianych oraz szczególna dbałość o atrakcyjny wygląd, smak i aromat serwowanych dań. Estetyka jest szczególnie ważna, gdy chory ma obniżony apetyt.
Tekst został opublikowany w publikacji ONKOPORADNIK – wsparcie pacjentów onkologicznych, ich opiekunów oraz rodzin
Dieta w chorobie onkologicznej – ogólne zalecenia
rak jelita grubego dieta, żywienie w raku jelita grubego, dieta po operacji jelita grubego, niedożywienie nowotworowe, kacheksja onkologiczna, co jeść przy raku jelita grubego, dieta lekkostrawna onkologia, żywienie pacjenta onkologicznego, białko w diecie onkologicznej, dieta niskoresztkowa rak jelita, posiłki dla chorego na raka jelita, dieta po resekcji jelita grubego